Η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας, στη βάση των αρμοδιοτήτων της για την εποπτεία της ενεργειακής αγοράς (άρθρα 3 και 22 του ν. 4001/2011), την παρακολούθηση της συμμόρφωσης των Προμηθευτών Ηλεκτρικής Ενέργειας με το πλαίσιο που διέπει τη δραστηριότητά τους (άρθρο 13 του ν. 4001/2011), την τήρηση των διατάξεων που αφορούν την καταβολή των ρυθμιζόμενων χρεώσεων προς εξυπηρέτηση της κοινής ωφέλειας, καθώς και την προαγωγή του υγιούς ανταγωνισμού, θέτει σε εφαρμογή την πρωτοβουλία «Θετική Αναφορά».
Η εν λόγω «Θετική Αναφορά» εστιάζει στην εκπλήρωση από τους Προμηθευτές της υποχρέωσής τους προς απόδοση των ρυθμιζόμενων χρεώσεων.
- Ως Ρυθμιζόμενες Χρεώσεις νοούνται οι χρεώσεις που επιβάλλονται σε όλους τους καταναλωτές ηλεκτρικής ενέργειας, το ύψος των οποίων έχει καθορισθεί νομοθετικά ή ρυθμιστικά, και προορίζονται για την κάλυψη υπέρτερων σκοπών δημοσίου συμφέροντος. Στην κατηγορία αυτή εντάσσονται:
(α) οι Υπηρεσίες Κοινής Ωφέλειας (ΥΚΩ), που διασφαλίζουν την πρακτική εφαρμογή των συνταγματικών αρχών της ισότητας και της οικονομικής και κοινωνικής συνοχής. Συγκεκριμένα, χάρη στις ΥΚΩ, επιτυγχάνεται η πρόσβαση στο αγαθό της ενέργειας των ευάλωτων καταναλωτών μέσω της χρηματοδότησης ειδικών τιμολογίων (Κοινωνικό Οικιακό Τιμολόγιο / ΚΟΤ, Τιμολόγιο Υπηρεσιών Αλληλεγγύης /ΤΥΑ). Επίσης, με τις ΥΚΩ υποστηρίζεται η ασφάλεια εφοδιασμού των Μη Διασυνδεδεμένων Νησιών και γίνεται εφικτή η παροχή ηλεκτρικής ενέργειας στους καταναλωτές τους, με τιμολογήσεις ίδιες με αυτές του Διασυνδεδεμένου Συστήματος. Η καταβολή των χρεώσεων ΥΚΩ πραγματοποιείται κατά τα οριζόμενα, ιδίως, στο άρθρο 55 του ν. 4001/2011, στο άρθρο 36 του ν. 4067/2012 και στον Κώδικα Διαχείρισης Ελληνικού Δικτύου Διανομής Ηλεκτρικής Ενέργειας (ΚΔΕΔΔΗΕ), τον Κώδικα Διαχείρισης Μη Διασυνδεδεμένων Νήσων (ΚΜΔΝ), το Εγχειρίδιο Εκκαθάρισης Αγοράς και το Εγχειρίδιο Διαχείρισης Μετρήσεων και Περιοδικής Εκκαθάρισης. Αρμόδιος Διαχειριστής του Λογαριασμού ΥΚΩ και των σχετικών συναλλαγών είναι ο ΔΕΔΔΗΕ.
(β) το Ειδικό Τέλος Μείωσης Εκπομπών Αερίων Ρύπων (ΕΤΜΕΑΡ), που υποστηρίζει τη διείσδυση της πράσινης ενέργειας, μέσω της κατάλληλης αποζημίωσης των παραγωγών ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές, και συμβάλλει έτσι στην προστασία του φυσικού περιβάλλοντος, τη βιώσιμη ανάπτυξη και την ενεργειακή αυτάρκεια της Χώρας. Η καταβολή του ΕΤΜΕΑΡ διενεργείται σύμφωνα με τα οριζόμενα στον Κώδικα Διαχειριστή ΑΠΕ και Εγγυήσεων Προέλευσης (ΚΔΑΠΕΕΠ) και αρμόδιος Διαχειριστής του Λογαριασμού του άρθρου 143 του ν. 4001/2011 και των σχετικών συναλλαγών είναι ο ΔΑΠΕΕΠ.
(γ) οι Χρεώσεις Χρήσης Συστήματος (ΧΧΣ) και οι Χρεώσεις Χρήσης Δικτύου (ΧΧΔ) αποτελούν, αντιστοίχως, το βασικό έσοδο του Διαχειριστή του Ελληνικού Συστήματος Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας «ΑΔΜΗΕ Α.Ε.» και του Διαχειριστή του Ελληνικού Δικτύου Διανομής Ηλεκτρικής Ενέργειας «ΔΕΔΔΗΕ Α.Ε.». Με τις εν λόγω χρεώσεις υποστηρίζεται η άσκηση από τους Διαχειριστές των καθηκόντων τους, που συνίστανται στην ανάπτυξη, διαχείριση, λειτουργία και συντήρηση του Συστήματος, υπό όρους ασφάλειας εφοδιασμού (βλ. αδιάλειπτη παροχή ενέργειας, διασύνδεση Μη Διασυνδεδεμένων Νησιών, απορρόφηση πράσινης ενέργειας κλπ.). Η καταβολή των ΧΧΣ και ΧΧΔ διενεργείται, αντιστοίχως, σύμφωνα με τον Κώδικα Διαχείρισης Ελληνικού Συστήματος Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας (ΚΔΣ) και τον Κώδικα Διαχείρισης Ελληνικού Δικτύου Διανομής Ηλεκτρικής Ενέργειας (ΚΔΕΔΔΗΕ). Αρμόδιοι διαχειριστές των σχετικών συναλλαγών είναι, αντιστοίχως, ο ΑΔΜΗΕ και ο ΔΕΔΔΗΕ.
(δ) τα Ανταποδοτικά Τέλη υπέρ ΡΑΕ, που οφείλουν να καταβάλλουν όσοι ασκούν ενεργειακή δραστηριότητα, σύμφωνα με τα οριζόμενα στο άρθρο 38 του ν. 4001/2011 και την ΚΥΑ Δ5/ΗΛ/Β/Φ1/οικ. 591/12.01.2001 (ΦΕΚ Β΄ 43/22.01.2001). Δεδομένου ότι η ΡΑΕ είναι Ανεξάρτητη Αρχή, η οποία δεν χρηματοδοτείται μέσω του Κρατικού Προϋπολογισμού (άρθρο 6 του ν. 4001/2011), η προσήκουσα καταβολή των Ανταποδοτικών Τελών είναι απολύτως αναγκαία για την οικονομική αυτάρκεια της Αρχής και τη δυνατότητά της να εκπληρώσει το έργο της. Σε αντίθεση με τις λοιπές ανωτέρω ρυθμιζόμενες χρεώσεις, η καταβολή των ανταποδοτικών τελών δεν επιβαρύνει τον τελικό καταναλωτή. Αρμόδιος διαχειριστής των σχετικών συναλλαγών είναι ο ΑΔΜΗΕ, ο οποίος οφείλει να υπολογίζει, να συγκεντρώνει από τους Παραγωγούς και τους Προμηθευτές τα σχετικά ποσά και να τα αποδίδει στη ΡΑΕ εντός 15 ημερών από τη λήξη εκάστου έτους (βλ. την ανωτέρω ΚΥΑ).
- Η ΡΑΕ, λαμβάνοντας υπόψη το γεγονός ότι οι εν λόγω ρυθμιζόμενες χρεώσεις συνδέονται εγγενώς με το δημόσιο συμφέρον, όπως άλλωστε παγίως αναγνωρίζει η νομολογία, εξετάζει την προσήκουσα καταβολή τους σε συνεχή βάση. Κατά το παρελθόν, η Αρχή εκκίνησε διαδικασίες ακροάσεων και επιβολής κυρώσεων κατά των Διαχειριστών και των Προμηθευτών που δεν εκπλήρωναν τις υποχρεώσεις τους, σύμφωνα με το κείμενο πλαίσιο. Τα επιληφθέντα δικαστήρια, σε όλες τις περιπτώσεις, επιβεβαίωσαν το γεγονός της παράβασης του κανονιστικού-ρυθμιστικού πλαισίου που διέπει την καταβολή των ρυθμιζόμενων χρεώσεων, επικυρώνοντας τη νομιμότητα των αποφάσεων ΡΑΕ.
- Όσον αφορά ωστόσο στην παρούσα συγκυρία, που χαρακτηρίζεται από τη σημαντική αύξηση του ενεργειακού κόστους των καταναλωτών, η οποία έχει αλυσιδωτές επιπτώσεις στη ρευστότητα των Προμηθευτών, η ΡΑΕ, στη βάση της αρχής της αναλογικότητας, θεωρεί –υπό προϋποθέσεις– ως αναγκαίες και εύλογες τις εναλλακτικές προσεγγίσεις που έχουν υιοθετήσει οι Διαχειριστές και οι Προμηθευτές. Συγκεκριμένα, λόγω των έκτακτων συνθηκών, η Αρχή αντιλαμβάνεται τη σκοπιμότητα διακανονισμού της καταβολής από μέρους των Προμηθευτών των οφειλών τους ως προς τις ρυθμιζόμενες χρεώσεις, εφόσον τηρείται η αρχή της ισότητας και δεν διακυβεύονται η ευστάθεια των σχετικών Λογαριασμών, η τελική αποπληρωμή των ποσών και η εξυπηρέτηση των σκοπών δημοσίου συμφέροντος. Ως εκ τούτου, όλως εξαιρετικώς, η ΡΑΕ δεν αντιτάσσεται στους διακανονισμούς που συμφωνούνται σε διμερές επίπεδο (Διαχειριστές – Προμηθευτές) υπό την προϋπόθεση της παροχής των κατάλληλων εγγυήσεων για την εκπλήρωση των σχετικών υποχρεώσεων, έστω σε μεταγενέστερο χρόνο.
- Ως έπεται, υπό τις παρούσες ιδιάζουσες συνθήκες, θεωρείται ότι οι Προμηθευτές που έχουν διακανονίσει τις οφειλές τους και τηρούν με συνέπεια τους όρους διακανονισμού, συμμορφώνονται με τις υποχρεώσεις τους εκ του κείμενου πλαισίου ως προς την καταβολή των ρυθμιζόμενων χρεώσεων. Ωστόσο, η μεταχείριση των εν λόγω Προμηθευτών δεν δύναται να εξομοιώνεται με αυτήν των Προμηθευτών που –παρά τις προκλήσεις της εποχής– συνεχίζουν να εκπληρώνουν προσηκόντως τις υποχρεώσεις τους, χάρη στην πρόνοιά τους να υιοθετήσουν εγκαίρως αποτελεσματικά μέτρα διαχείρισης του χρηματοπιστωτικού τους κινδύνου.
- Η προμήθεια ηλεκτρικής ενέργειας είναι πράγματι μία σύνθετη δραστηριότητα, πολυσχιδών απαιτήσεων που, επιπροσθέτως, οφείλει να υπηρετεί την κοινή ωφέλεια (άρθρο 1 του ν. 4001/2011). Ως εκ τούτου, το επιχειρείν στην αγορά λιανικής δέον να διενεργείται σύμφωνα με το πρότυπο του προνοητικού, συνετού και επιμελούς συναλλασσόμενου. Οι Προμηθευτές οφείλουν να κάνουν χρήση εργαλείων διαχείρισης ρίσκου, να προσαρμόζουν την εμπορική τους πολιτική στα σήματα της αγοράς και, ως προς την προσέλκυση του πελατολογίου τους, να αξιολογούν καταλλήλως τη φερεγγυότητά του και να εφαρμόζουν τις αναγνωρισμένες σε ευρωπαϊκό επίπεδο «καλές πρακτικές», αποφεύγοντας αλυσιτελείς και ακραία ανταγωνιστικές συμπεριφορές (τύπου «πολέμου τιμών», κάτω του κόστους προσφορών κλπ.).
- Συναφώς, εκτιμάται ότι οι επιχειρηματικές αποφάσεις των προμηθευτών συνέτειναν στην περιαγωγή τους σε δυσχερή θέση ως προς την καταβολή των οφειλών τους. Επιπροσθέτως, η Αρχή δεν δύναται να παραγνωρίσει το γεγονός ότι η μετάθεση της αποπληρωμής των ρυθμιζόμενων χρεώσεων διασφαλίζει στους Προμηθευτές περιθώρια ρευστότητας, που τους επιτρέπουν να εφαρμόσουν ελκυστικότερη εμπορική πολιτική (π.χ. εκπτώσεις, δώρα, δόσεις) αλλά και να υποστηρίξουν από ευνοϊκότερη θέση την ανάπτυξη της εταιρείας τους. Συνεπώς, η ΡΑΕ αντιλαμβάνεται ότι η παράλειψη συμμόρφωσης των Προμηθευτών παρέχει στους ίδιους αθέμιτο πλεονέκτημα, το οποίο διαταράσσει τους ισότιμους όρους ανταγωνισμού.
- Σε συνέχεια των ανωτέρω, η ΡΑΕ, αποβλέποντας στον διττό σκοπό, αφενός της παροχής θετικού κινήτρου προς τους Προμηθευτές ώστε να βελτιώσουν την ανταπόκρισή τους ως προς την καταβολή των ρυθμιζόμενων χρεώσεων, αφετέρου της διασφάλισης της εξυπηρέτησης του δημοσίου συμφέροντος, λαμβανομένης υπόψη της ιδιαιτερότητας της παρούσας συγκυρίας, υιοθετεί το ήπιο και αναλογικό μέτρο της ανακοίνωσης των στοιχείων των Προμηθευτών που δεν διατηρούν ληξιπρόθεσμες οφειλές (Κατηγορία 1), καθώς και των Προμηθευτών που διατηρούν μεν ληξιπρόθεσμες οφειλές, όμως προβαίνουν σε διακανονισμό τους και τηρούν τους σχετικούς όρους (Κατηγορία 2). Αυτή είναι η «Θετική Αναφορά». Η Θετική Αναφορά θα βασίζεται στα στοιχεία των Διαχειριστών και θα δημοσιοποιείται στην ιστοσελίδα της ΡΑΕ κάθε μήνα. Η Αρχή επιφυλάσσεται προφανώς της άσκησης των κυρωτικών της αρμοδιοτήτων, κατά το άρθρο 36 του ν. 4001/2011, κατά των Προμηθευτών που διατηρούν σε συστηματική βάση ληξιπρόθεσμες, μη-διακανονισμένες οφειλές.
- Όσον αφορά στην παρούσα Θετική Αναφορά, λαμβάνονται υπόψη τα στοιχεία που εστάλησαν στη ΡΑΕ έως και την 22.4.2022 αναφορικά με την καταβολή από τους Προμηθευτές των ρυθμιζόμενων χρεώσεων ΥΚΩ, ΕΤΜΕΑΡ, ΧΧΣ και ΧΧΔ (με την εξαίρεση προσώρας των ανταποδοτικών τελών υπέρ ΡΑΕ) που κατέστησαν –κατά το κείμενο πλαίσιο (νόμοι και Κώδικες)– ληξιπρόθεσμες έως και την 31η Μαρτίου 2022.
Στη βάση αυτών, διακρίνονται οι κάτωθι κατηγορίες Προμηθευτών.
Επισημαίνεται ότι η σειρά αναγραφής των Προμηθευτών είναι αλφαβητική (ελληνικά αρχικά και λατινικά στη συνέχεια).
Κατηγορία Α΄: Ενεργοί Προμηθευτές που καταβάλλουν τις ρυθμιζόμενες χρεώσεις, σύμφωνα με το κανονιστικό – ρυθμιστικό πλαίσιο
* Μήνας αναφοράς Μάρτιος 2022 (ληξιπρόθεσμες οφειλές έως και 31.3.2022) – στοιχεία πληρωμών έως και 20.4.2022 χωρίς να λαμβάνονται υπόψη οι πληρωμές των ανταποδοτικών τελών της ΡΑΕ.
– BI.ΕΝΕΡ Α.Ε.
– ΔΕΗ Α.Ε.
– ΕΛΙΝΟΙΛ Α.Ε.
– ΕΛΤΑ Α.Ε.
– ΖΕΝΙΘ Α.Ε.
– ΚΩΝΣΤ. Β. ΜΑΡΚΟΥ ΑΒΕΕ
– ΜΥΤΙΛΗΝΑΙΟΣ Α.Ε. / PROTERGIA
– ΦΥΣΙΚΟ ΑΕΡΙΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ Α.Ε.
– GREEK ENVIRONMENTAL & ENERGY NETWORK S.A.
Κατηγορία Β΄: Ενεργοί Προμηθευτές που τηρούν τους όρους διακανονισμού των ληξιπρόθεσμων (κατά το κείμενο πλαίσιο) οφειλών τους σε ρυθμιζόμενες χρεώσεις
* Μήνας αναφοράς Μάρτιος 2022 (ληξιπρόθεσμες οφειλές έως και 31.3.2022) – στοιχεία διακανονισμών έως και 20.4.2022 χωρίς να λαμβάνονται υπόψη οι πληρωμές των ανταποδοτικών τελών της ΡΑΕ.
– ΗΡΩΝ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ Α.Ε.
– ELPEDISON Α.Ε.
– KEN A.E.
– NRG SUPPLY AND TRADING ΜΟΝΟΠΡΟΣΩΠΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ
– VOLTON A.E.
– WATT + VOLT A.E.
