Τι είναι οι Ρυθμιζόμενες Χρεώσεις και πως Υπολογίζονται (Ηλεκτρισμός)

Μέσω των λογαριασμών ηλεκτρικής ενέργειας, οι καταναλωτές καλούνται να καταβάλλουν το κόστος που τους αναλογεί για όλες τις δραστηριότητες που αφορούν στην ηλεκτροδότησή τους, δηλαδή για την παραγωγή και την προμήθεια ηλεκτρικής ενέργειας (χρέωση προμήθειας/κατανάλωσης ρεύματος), καθώς και για τις ρυθμιζόμενες χρεώσεις που περιλαμβάνουν μεταξύ άλλων τις χρεώσεις για τη μεταφορά και τη διανομή της ηλεκτρικής ενέργειας μέχρι του σημείου του ακινήτου τους (χρεώσεις για το Ελληνικό Σύστημα Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας και για το Δίκτυο Διανομής Ηλεκτρικής Ενέργειας). Τα έσοδα από τις χρεώσεις χρήσης του Δικτύου Διανομής και του Συστήματος Μεταφοράς εισπράττονται από τον εκάστοτε προμηθευτή και αποδίδονται στο Διαχειριστή του Δικτύου και αντίστοιχα στο Διαχειριστή του Συστήματος, προκειμένου να χρησιμοποιηθούν για τη σωστή λειτουργία, τη συντήρηση και την επέκταση του Δικτύου Διανομής και αντίστοιχα του Συστήματος Μεταφοράς.

Αυτή η υποχρέωση ισχύει ανέκαθεν, αλλά η διακριτή εμφάνιση των ανωτέρω χρεώσεων στα έντυπα των λογαριασμών επιβλήθηκε μετά το 2011 για λόγους διαφάνειας και ορθής ενημέρωσης των καταναλωτών, κατ’ εφαρμογή των οδηγιών της Ε.Ε. και της προσαρμογής αυτών για τη χώρα μας με τους  νόμους 2773/1999 (ΦΕΚ Α’ 286/22.12.1999, 3426/2005 (ΦΕΚ Α’ 309/22.12.2005) και 4001/2011(ΦΕΚ Α’ 179/22.08.2011), όπως ισχύουν.

α) Τις χρεώσεις που αφορούν στη χρήση του Εθνικού Συστήματος Μεταφοράς και του Δικτύου Διανομής ηλεκτρικής ενέργειας και κατανέμονται σε όλους τους καταναλωτές, αποδίδονται δε στους Διαχειριστές του Συστήματος και του Δικτύου, προκειμένου να τα συντηρούν και να τα επεκτείνουν. Πιο αναλυτικά, η χρέωση του Συστήματος Μεταφοράς καλύπτει τις δαπάνες λειτουργίας, συντήρησης και ανάπτυξης του Δικτύου Μεταφοράς (Σύστημα Μεταφοράς) που μεταφέρει την ηλεκτρική ενέργεια σε Υψηλή Τάση μέσω των πυλώνων από τα εργοστάσια παραγωγής στους Υποσταθμούς των αστικών  περιοχών, ώστε στη συνέχεια μέσω του Δικτύου Διανομής υπό μέση και χαμηλή τάση να φθάσει η ενέργεια στους τελικούς καταναλωτές της χώρας. Διακρίνεται σε πάγια χρέωση (που προκύπτει από το ύψος της ισχύος της παροχής που έχει συμφωνηθεί) και σε μεταβλητή χρέωση (ανάλογα με το ύψος της κατανάλωσης). Η χρέωση του Δικτύου Διανομής καλύπτει τις δαπάνες λειτουργίας, συντήρησης και ανάπτυξης του Δικτύου Διανομής Μέσης και Χαμηλής Τάσης. Διακρίνεται σε πάγια χρέωση (που προκύπτει από το ύψος της ισχύος της παροχής που έχει συμφωνηθεί) και σε μεταβλητή χρέωση (βάσει της κατανάλωσης). Από τις χρεώσεις αυτές απαλλάσσονται οι Πελάτες που εντάσσονται σε αγροτικά τιμολόγια, οι νυχτερινές καταναλώσεις των Πελατών που εντάσσονται στα τιμολόγια Γ1Ν, Γ23 και Γ23Β, οι καταναλώσεις Πελατών χαμηλής τάσης με μετρητή φορτίου ζώνης που καταγράφονται στις προκαθορισμένες για τους μετρητές αυτούς ζώνες χαμηλού φορτίου, καθώς και οι νυχτερινές καταναλώσεις (11μμ-7πμ) των Πελατών χαμηλής τάσης με ωριαίο μετρητή. Οι χρεώσεις για τη Χρήση των Δικτύων Μεταφοράς και Διανομής, προκύπτουν σύμφωνα με Αποφάσεις της ΡΑΕ για κάθε ημερολογιακό έτος. Οι ισχύουσες χρεώσεις χρήσης συστήματος μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας με εφαρμογή από την 1η Ιανουαρίου 2017 προκύπτουν σύμφωνα με την υπ’ αριθμ. 456/2016 Απόφαση της ΡΑΕ (ΦΕΚ Β’ 3857/30.11.2016) ενώ οι ισχύουσες χρεώσεις χρήσης δικτύου διανομής ηλεκτρικής ενέργειας με εφαρμογή από την 1η Ιανουαρίου 2017 προκύπτουν σύμφωνα με την υπ’ αριθμ. 455/2016 Απόφαση της ΡΑΕ (ΦΕΚ Β’ 3857/30.11.2016).

β) Τις χρεώσεις για τις Υπηρεσίες Κοινής Ωφέλειας (ΥΚΩ), που εισπράττονται από τους Προμηθευτές, ώστε να παρέχουν ηλεκτρική ενέργεια: 1) στους κατοίκους των μη διασυνδεδεμένων νησιών στις ίδιες τιμές με αυτές των κατοίκων της ηπειρωτικής χώρας, παρά το γεγονός ότι το κόστος παραγωγής ρεύματος στα νησιά είναι κατά πολύ υψηλότερο, 2) σε ευάλωτους καταναλωτές που εντάσσονται στο Κοινωνικό Οικιακό Τιμολόγιο (μακροχρόνια ανέργους, άτομα με ειδικές ανάγκες, κ.λπ.), σε τιμές σημαντικά μειωμένες σε σχέση με τα εκάστοτε ισχύοντα τιμολόγια. Οι χρεώσεις ΥΚΩ εφαρμόζονται στον καταναλωτή ανεξαρτήτως προμηθευτή ηλεκτρικής ενέργειας. Από την επιβολή των ανωτέρω χρεώσεων ΥΚΩ, σύμφωνα με το άρθρο 4 του ν. 4296/2014 (ΦΕΚ Α’214/02.10.2014) απαλλάσσονται για το σύνολο των ημερήσιων καταναλώσεών τους οι δικαιούχοι των τιμολογίων Πολυτέκνων και Κοινωνικού Οικιακού Τιμολογίου (Κ.Ο.Τ.), καθώς και το τμήμα τετραμηνιαίας κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας ημέρας έως και 10.000 kWh για τους δικαιούχους Τιμολογίου Υπηρεσιών Αλληλεγγύης.
Σχετικά με τις χρεώσεις για τις ΥΚΩ επισημαίνουμε περαιτέρω και τα εξής:

1. Οι διατάξεις του ν. 2773/1999 προέβλεπαν την παροχή Υπηρεσιών Κοινής Ωφέλειας (ΥΚΩ) και παρείχαν εξουσιοδότηση για την έκδοση Υπουργικών Αποφάσεων για τη ρύθμιση των επιμέρους θεμάτων, οι οποίες ίσχυαν μέχρι το 2011.
2. Ακολούθως, σε υλοποίηση διατάξεων του ν. 4001/2011 και ειδικότερα των άρθρων 55 και 56 που αφορούν τις Υπηρεσίες Κοινής Ωφέλειας, η ΡΑΕ εξέδωσε την Απόφαση 1527/2011 με την οποία καθόρισε τις χρεώσεις των ΥΚΩ, ανά κατηγορία καταναλωτών, για το 2012.
3. Περαιτέρω, η Πολιτεία με το άρθρο 36 του ν. 4067/2012, που αφορά στη διασφάλιση παροχής των ΥΚΩ στον τομέα της ηλεκτρικής ενέργειας καθόρισε:
   – τον καταναλωτή ηλεκτρικής ενέργειας ως άμεσα υπόχρεο καταβολής του ανταλλάγματος των ΥΚΩ, καθώς και
   – τις μοναδιαίες χρεώσεις ΥΚΩ, ανά κατηγορία πελατών, για τα έτη 2009, 2010, 2011, 2012 και εφεξής, με τις οποίες επιμερίζεται η σχετική δαπάνη που αντιστοιχεί στο κόστος εκπλήρωσης των υποχρεώσεων παροχής ΥΚΩ.
4. Τέλος, σύμφωνα με το άρθρο 55 του ν. 4508/2017, που αφορά στην τροποποίηση διατάξεων του ν. 4067/2012, η Πολιτεία αποφάσισε τα εξής:
   – υπόχρεοι καταβολής του ανταλλάγματος ΥΚΩ είναι οι εκάστοτε χρήστες κάθε παροχής ηλεκτροδότησης, οι οποίοι το συγκαταβάλλουν στους προμηθευτές ηλεκτρικής ενέργειας με διακριτή χρέωση στους λογαριασμούς κατανάλωσης που λαμβάνουν, όπως η κατανάλωση αυτή προσδιορίζεται από τον αρμόδιο Διαχειριστή Δικτύου, καθώς και οι αυτοπρομηθευόμενοι πελάτες.
   – τις μοναδιαίες χρεώσεις ΥΚΩ, ανά κατηγορία πελατών, για το έτος 2018 και εφεξής, με τις οποίες επιμερίζεται η σχετική δαπάνη που αντιστοιχεί στο κόστος εκπλήρωσης των υποχρεώσεων παροχής ΥΚΩ.

Το ύψος των χρεώσεων ΥΚΩ εξαρτάται από την κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας της εγκατάστασής σας. Συγκεκριμένα, μέχρι 31.12.2017 ίσχυαν οι χρεώσεις του παρακάτω πίνακα για τους οικιακούς καταναλωτές:

Σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στο άρθρο 36 του ν. 4067/2012, η ένταξη των οικιακών καταναλωτών σε κλίμακες χρέωσης ΥΚΩ γινόταν έως 31.12.2017 με βάση την τετραμηνιαία κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας και ο καταναλωτής χρεωνόταν για όλη την ποσότητα ενέργειας με τη μοναδιαία χρέωση της κλίμακας στην οποία ενέπιπτε η κατανάλωσή του ανά τετράμηνο.

Προς τούτο, η ΡΑΕ, στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων της εξέτασε τη διαφοροποίηση του τρόπου χρέωσης των ΥΚΩ για τους καταναλωτές, με στόχο την πλέον ορθολογική τιμολόγησή τους. Προς την κατεύθυνση αυτή, η Αρχή απέστειλε προς τον Υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας τη Γνωμοδότηση ΡΑΕ 10/2017 (07.08.2017), με την οποία αποτύπωσε τις σχετικές προτάσεις της για την τροποποίηση του θεσμικού πλαισίου που διέπει τις χρεώσεις για τις Υπηρεσίες Κοινής Ωφέλειας.

Κατόπιν των ανωτέρω, οι διατάξεις του άρθρου 55 του ν. 4508/2017 τροποποιούν τις μοναδιαίες χρεώσεις ΥΚΩ από 01.01.2018 και εφεξής, και καθορίζουν ρητά ότι “σε περίπτωση που η τετραμηνιαία κατανάλωση ενέργειας υπερβαίνει τα όρια κατανάλωσης ορισμένης κλίμακας στις κατηγορίες οικιακής χρήσης ΧΤ, μόνο η υπερβάλλουσα κατανάλωση χρεώνεται βάσει των χρεώσεων της επόμενης σε σειρά κλίμακας”.

Συγκεκριμένα, από 01.01.2018 και εφεξής, ισχύουν οι χρεώσεις του παρακάτω πίνακα για τους οικιακούς καταναλωτές:

Με τον τρόπο αυτό, η χρέωση του καταναλωτή προκύπτει αναλογικά σε αντιστοιχία με την πραγματική κατανάλωσή του και όχι με την ενιαία τιμή της κλίμακας στην οποία εμπίπτει το σύνολο της κατανάλωσης. Στις ανωτέρω τροποποιήσεις περιλαμβάνεται και μεταβολή ως προς τη χρέωση της κατανάλωσης νύχτας στους οικιακούς πελάτες, η οποία αντιμετωπίζεται, πλέον, ομοιόμορφα με την κατανάλωση ημέρας, με διακριτή, ωστόσο, χρέωση.

γ) Το Ειδικό Τέλος Μείωσης Εκπομπών Αερίων Ρύπων (ΕTΜΕΑΡ) με το οποίο συνεισφέρουν όλοι οι καταναλωτές ηλεκτρικής ενέργειας στη μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα, μέσω της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από Ανανεώσιμες Πηγές (ΑΠΕ) και συμπαραγωγής ηλεκτρισμού και θερμότητας υψηλής αποδοτικότητας (ΣΥΘΥΑ). Το ΕΤΜΕΑΡ έχει καθοριστεί με το άρ. 40 του ν.2773/99 (ως Ειδικό Τέλος ΑΠΕ) και το άρθρο 143 του ν.4001/11, όπως ισχύει. Οι ισχύουσες χρεώσεις του ΕΤΜΕΑΡ για κάθε κατηγορία καταναλωτών ηλεκτρικής ενέργειας με εφαρμογή από την 1η Ιανουαρίου 2019 προκύπτουν σύμφωνα με την υπ’ αριθμ. ΥΠΕΝ/ΓΔΕ/76979/4917 (ΦΕΚ Β’ 3373/31.08.2019).