Διαχείριση Αποβλήτων

1. ΚΥΚΛΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ

Μια κυκλική οικονομία είναι ένα σύστημα που διασφαλίζει ότι η αξία των προϊόντων, των υλικών και των πόρων διατηρείται στην οικονομία για όσο το δυνατόν μεγαλύτερο χρονικό διάστημα, μειώνοντας ταυτόχρονα την παραγωγή αποβλήτων. Αυτό σημαίνει ότι τα προϊόντα επαναχρησιμοποιούνται, επισκευάζονται, ανακατασκευάζονται ή ανακυκλώνονται. 

2. ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ

3. ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ

Η διαχείριση αποβλήτων περιλαμβάνει τα ακόλουθα στάδια: 

Συλλογή αποβλήτων: Πρόκειται για τη διαδικασία συγκέντρωσης των αποβλήτων από τα σημεία όπου παράγονται (π.χ. σπίτια, επιχειρήσεις, βιομηχανίες). 

Μεταφορά αποβλήτων: Αναφέρεται στη διαδικασία μετακίνησης των συλλεχθέντων αποβλήτων από το σημείο συλλογής σε εγκαταστάσεις προσωρινής αποθήκευσης, επεξεργασίας, ανακύκλωσης ή τελικής διάθεσης. 

Επεξεργασία: Η επεξεργασία αποβλήτων είναι το σύνολο των διαδικασιών που εφαρμόζονται στα απόβλητα με σκοπό τη μείωση των όγκων, την εξουδετέρωση επικίνδυνων ουσιών, την ανάκτηση χρήσιμων υλικών/ενέργειας, ή την ασφαλή τελική διάθεση. 

Ανακύκλωση: Οποιαδήποτε εργασία ανάκτησης με την οποία τα απόβλητα μετατρέπονται εκ νέου σε προϊόντα, υλικά ή ουσίες που προορίζονται είτε να εξυπηρετήσουν και πάλι τον αρχικό τους σκοπό είτε άλλους σκοπούς. Περιλαμβάνει την επανεπεξεργασία οργανικών υλικών αλλά όχι την ανάκτηση ενέργειας και την επανεπεξεργασία σε υλικά που πρόκειται να χρησιμοποιηθούν ως καύσιμα ή σε εργασίες επίχωσης. 

Βιολογική Επεξεργασία: Η βιολογική επεξεργασία αποβλήτων γίνεται είτε με κομποστοποίηση, κατά την οποία τα οργανικά απόβλητα διασπώνται από μικροοργανισμούς παρουσία οξυγόνου παράγοντας κομπόστ, είτε απουσία οξυγόνου με αναερόβια χώνευση παράγοντας βιοαέριο και ένα σταθερό υπόλειμμα που μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως εδαφοβελτιωτικό.  

Ενεργειακή Ανάκτηση: Κατά την ενεργειακή ανάκτηση, τα απόβλητα χρησιμοποιούνται ως πηγή ενέργειας μέσω της μετατροπής τους σε θερμότητα, ηλεκτρισμό ή καύσιμα. Αυτή η διαδικασία αξιοποιεί την ενέργεια που περιέχεται στα απόβλητα, αντί να τα αφήνει να καταλήγουν σε χώρους υγειονομικής ταφής. Κύριες Μέθοδοι Ενεργειακής Ανάκτησης είναι η καύση και η αναερόβια χώνευση. 

Διάθεση: Η διάθεση αποβλήτων είναι το τελικό στάδιο της διαχείρισης αποβλήτων. Τα απόβλητα που δεν μπορούν να ανακυκλωθούν, επαναχρησιμοποιηθούν ή επεξεργαστούν περαιτέρω διατίθενται σε Χώρους Υγειονομικής Ταφής. 

4. ΡΕΥΜΑΤΑ ΑΣΤΙΚΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ

5. ΥΠΟΔΟΜΕΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ

Μονάδα Επεξεργασίας Αποβλήτων (ΜΕΑ) 

Η μονάδα αυτή δέχεται σύμμεικτα απόβλητα. Μέσω μηχανικής επεξεργασίας, τα διαχωρίζει σε ανακυκλώσιμα υλικά, στερεό καύσιμο RDF και βιοαποδομήσιμα. Μέσω βιολογικής επεξεργασίας, τα βιοαποδομήσιμα μετατρέπονται σε εδαφοβελτιωτικό υλικό. Όσα υλικά δεν είναι δυνατό να αξιοποιηθούν περνούν σε περαιτέρω επεξεργασία, όπως ταφή ή ενεργειακή αξιοποίηση. Σε ορισμένες MEA, επιτυγχάνεται και η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας. 

Μονάδα Επεξεργασίας Βιοαποβλήτων (ΜΕΒΑ) 

Η μονάδα αυτή δέχεται μόνο προδιαλεγμένα βιοαπόβλητα (από τον καφέ κάδο) και, μέσω κατάλληλης βιολογικής επεξεργασίας, τα μετατρέπει σε κόμποστ.  

Μονάδες Ανάκτησης Ανακύκλωσης (ΜΑΑ) 

Οι Μονάδες Ανάκτησης Ανακύκλωσης (ΜΑΑ) είναι μονάδες, στις οποίες πραγματοποιείται η μηχανική διαλογή των χωριστά συλλεγέντων ανακυκλώσιμων υλικών και η βιολογική επεξεργασία του χωριστά συλλεγέντος οργανικού κλάσματος των αστικών αποβλήτων, είτε με αερόβια διεργασία, είτε με αναερόβια χώνευση. Οι ΜΑΑ παραλαμβάνουν επίσης ποσότητες υπολειμματικών συμμείκτων ΑΣΑ, οι οποίες υπόκεινται σε μηχανική και βιολογική επεξεργασία. 

Χώρος Υγειονομικής Ταφής Απορριμμάτων (ΧΥΤΑ) 

Είναι οι χώροι απόθεσης αποβλήτων στο έδαφος, οι οποίοι έχουν σχεδιαστεί με τεχνολογία που μειώνει στο ελάχιστο τις επιπτώσεις τους στην ανθρώπινη υγεία και στο περιβάλλον λόγω της λειτουργίας τους. 

Χώρος Υγειονομικής Ταφής Υπολειμμάτων (ΧΥΤΥ) 

Είναι ο χώρος όπου αποτίθενται τα υπολείμματα αποβλήτων, δηλαδή τα απόβλητα που παραμένουν μετά την ολοκλήρωση της μηχανικής διαλογής και επεξεργασίας τους. 

Σταθμός Μεταφόρτωσης Απορριμμάτων (ΣΜΑ) 

Είναι ένας σταθμός ή σημείο, όπου τα αστικά στερεά απόβλητα συμπιέζονται σε ειδικούς περιέκτες και στη συνέχεια μεταφέρονται στους κατάλληλους χώρους επεξεργασίας/διάθεσης με τη βοήθεια ειδικών οχημάτων. Η λειτουργία των ΣΜΑ μειώνει τα δρομολογία εκτός πόλης, περιορίζοντας έτσι τις εκπομπές ρύπων και μειώνοντας σημαντικά τα κόστη μεταφοράς των αποβλήτων. 

Κέντρο Διαλογής Ανακυκλώσιμων Υλικών (ΚΔΑΥ) 

Είναι μια εγκατάσταση που προορίζεται για τη διαλογή και επεξεργασία των ανακυκλώσιμων υλικών που συγκεντρώνονται από τους κάδους ανακύκλωσης. Ο βασικός στόχος των ΚΔΑΥ είναι η βελτίωση της ποιότητας και της αποτελεσματικότητας της ανακύκλωσης μέσω της ταξινόμησης, επεξεργασίας και προετοιμασίας των υλικών για ανακύκλωση ή επαναχρησιμοποίηση. 

Πράσινο Σημείο (ΠΣ) 

Είναι ένας οργανωμένος χώρος, που δημιουργείται από έναν ή περισσότερους Δήμους ή από ΦοΔΣΑ με την έγκριση των αρμόδιων ΟΤΑ A’ βαθμού. Ο χώρος είναι οριοθετημένος και εξοπλισμένος κατάλληλα, ώστε οι πολίτες και οι υπηρεσίες του Δήμου να μπορούν να αποθέτουν χωριστά συλλεγέντα ανακυκλώσιμα απόβλητα ή χρησιμοποιημένα αντικείμενα για περαιτέρω διαχείριση. 

Γωνιά Ανακύκλωσης (ΓΑ) 

Είναι δημόσιος ή ιδιωτικός χώρος πολύ μικρής έκτασης, χωρίς περίφραξη ή οποιεσδήποτε κατασκευές, όπου οι πολίτες αποθέτουν χωριστά συλλεγέντα ανακυκλώσιμα αστικά απόβλητα ή χρησιμοποιημένα αντικείμενα σε κατάλληλους περιέκτες, τα οποία εν συνεχεία συλλέγονται από τον Δήμο για επαναχρησιμοποίηση, προετοιμασία για επαναχρησιμοποίηση ή ανακύκλωση. 

Κέντρο Δημιουργικής Επαναχρησιμοποίησης Υλικών (ΚΔΕΥ) 

Ένα Κέντρο Δημιουργικής Επαναχρησιμοποίησης (ΚΔΕΥ) είναι μια οργανωμένη εγκατάσταση που ασχολείται με την εκμετάλλευση «ελαττωματικών υλικών» που μπορούν να επιδιορθωθούν ή να επισκευαστούν, καθώς και με υλικά που βρίσκονται σε καλή κατάσταση και είναι έτοιμα για επαναχρησιμοποίηση. Στο ΚΔΕΥ, τα υλικά ταξινομούνται, τροποποιούνται δημιουργικά, επισκευάζονται και στη συνέχεια διατίθενται ξανά στους πολίτες μέσω καταστημάτων που πωλούν είδη «δεύτερο χέρι». 

6. ΦΟΡΕΙΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ

7. ΤΙ ΑΠΟΡΡΙΠΤΩ ΠΟΥ;

Χαρτί και Χαρτόνι, Πλαστικά, Γυαλί, Αλουμίνιο και Μέταλλα 

  • Στον μπλε κάδο ανακύκλωσης απορρίπτονται υλικά που είναι ανακυκλώσιμα και αφορούν κυρίως συσκευασίες. 

Υπολείμματα τροφίμων, φλούδες φρούτων και λαχανικών, φύλλα, γρασίδι, καφές και τσάι 

  • Ο καφέ κάδος προορίζεται για τη συλλογή οργανικών αποβλήτων. 

Μη Ανακυκλώσιμα Υλικά, Οικιακά Σύμμεικτα Απορρίμματα 

  • Ο πράσινος κάδος προορίζεται για τη συλλογή των μη ανακυκλώσιμων απορριμμάτων, δηλαδή για τα απόβλητα που δεν μπορούν να ανακυκλωθούν ή να κομποστοποιηθούν. Αυτά τα απόβλητα συνήθως καταλήγουν σε χώρους υγειονομικής ταφής ή σε μονάδες καύσης. 

Γυαλί 

  • Ο μπλε κώδωνας είναι ένας ειδικός κάδος για τη συλλογή γυάλινων αποβλήτων. 

Χαρτί-Χαρτόνι 

  • Ο κίτρινος κάδος προορίζεται για ανακύκλωση χαρτιού και χαρτονιού (εφημερίδες, χαρτί συσκευασίας, χαρτοκιβώτια κλπ.) 

Μεταχειρισμένα ρούχα 

  • Οι μωβ κάδοι για ρούχα είναι ειδικοί κάδοι που προορίζονται για τη συλλογή μεταχειρισμένων ρούχων και υφασμάτων και υποδημάτων.  

Για περισσότερες και αναλυτικές πληροφορίες επισκεφθείτε τους παρακάτω ιστότοπους: 

ΥΠΕΝ & Ε.Ο.ΑΝ. 

Για πληροφορίες σχετικά με τα σημεία συλλογής των υπόλοιπων ρευμάτων αποβλήτων μπορείτε να απευθύνεστε στον Δήμο όπου ανήκετε.

Στην ιστοσελίδα της Γενικής Γραμματείας Συντονισμού Διαχείρισης Αποβλήτων, παρέχεται λεπτομερής ενημέρωση ως προς τι απορρίπτεται και σε ποιον κάδο (Ανάμεικτα Απόβλητα Συσκευασίας, Βιοαπόβλητα Οικιακα, Σύμμεικτα Δημοτικά Απόβλητα , Γυαλί, Χαρτί).

8. ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΣΗΜΑΝΣΗ

Η περιβαλλοντική νομοθεσία περιλαμβάνει πληθώρα από σύμβολα και σημάνσεις σχετικά με την επαναχρησιμοποίηση, ανακύκλωση και την απόρριψη ενός αποβλήτου. Περισσότερες σχετικές πληροφορίες βρίσκονται στις ιστοσελίδες του ΥΠΕΝ και του Ε.Ο.ΑΝ.